Bạn đang xem: Họa tiết dân tộc việt nam
Trong đại mái ấm gia đình các dân tộc Việt Nam, đội H’Mông - Dao là 1 trong những trong tám team dân tộc với hơn 2 triệu con người cư trú hầu hết ở các tỉnh miền núi Bắc Bộ, một trong những ở Bắc Trung Bộ. Team H’Mông - Dao bao gồm ba dân tộc thiểu số H’Mông, Dao, Pà Thẻn có đặc trưng về giờ nói, chữ viết và khối hệ thống hoa văn họa tiết. Đó là phần đa giá trị niềm tin được xuất hiện trong đời sống của các dân tộc và được gìn giữ từ đời này khuất khác. Trong một đợt đi tham quan du lịch Bảo tàng văn hóa các dân tộc bản địa Việt Nam, tôi quánh biệt tuyệt hảo với những hoa văn, họa tiết hoa văn trên trang phục của những dân tộc thiểu số. Các họa tiết không chỉ là đẹp nhiều hơn có ý nghĩa biểu tượng, bộc lộ những tâm tư tình cảm, khát vọng của những dân tộc. Xuất phát từ nhu yếu của bảo tàng về vấn đề hình thành các bưu thiếp để quảng bá nét đặc sắc của văn hóa các dân tộc Việt Nam, shop chúng tôi đã có mặt ý tưởng kiến tạo bộ bưu thiếp trên đại lý sử dụng những hoa văn họa tiết của các dân tộc thuộc đội H’Mông - Dao.
Theo quan niệm của Đại trường đoản cú điển giờ đồng hồ Việt: hoa văn là “Hình trang trí bao gồm tính quánh thù của các tộc người, thường xuyên vẽ, dệt, khắc, va trên những đồ vật” <1, tr.814>, còn kiểu thiết kế là “Hình vẽ có tính chất cách điệu hóa, dùng để trang trí” <1, tr.820>. Hoàn toàn có thể thấy kiểu thiết kế mang ý nghĩa rộng bao hàm cả họa tiết là 1 trong những yếu tố sử dụng trong trang trí.
Từ nghiên cứu các tứ liệu, quan tiền sát các hiện vật sẽ trưng bày tại Bảo tàng văn hóa các dân tộc bản địa Việt Nam, tôi sệt biệt chú ý tới xiêm y của cộng đồng dân tộc nhóm H’Mông - Dao. Qua việc nghiên cứu và phân tích các tư liệu với quan tiếp giáp tỉ mỉ những hiện vật, fan viết thừa nhận thấy khối hệ thống hoa văn của những dân tộc này hết sức phong phú và được lấy cảm xúc từ thiên nhiên, bé người, hễ vật, hoa lá, những sự vật hiện tượng và một số trong những vật dụng thân nằm trong trong đời sống được biện pháp điệu hóa bộc lộ dưới dạng đường nét và những hình kỷ hà. Các hoa văn kiểu thiết kế trên bộ đồ của họ không chỉ tạo ra sự sệt sắc, khá nổi bật cho trang phục của các dân tộc ngoài ra là biểu thị cho nếp sống tộc người, thể hiện chuyên môn lao hễ và quan niệm về thẩm mỹ. Khối hệ thống hoa văn họa tiết hoa văn đó đã trở thành vốn tự vựng thẩm mỹ và nghệ thuật giúp cho tất cả những người nghiên cứu cùng công chúng có thể nhận dạng, giải mã văn hóa truyền thống của từng dân tộc ẩn chứa trong đó. Mặc dù rằng mỗi dân tộc bản địa đều có rất nhiều nhóm ngành, với dân tộc bản địa H’Mông (gồm 5 nhóm), và Dao (gồm 12 nhóm) tùy theo địa bàn cư trú đều có những xiêm y với màu sắc và thiết kế khác nhau nhưng họ có một số điểm lưu ý chung. Trong tô điểm nhóm dân tộc bản địa này thường sử dụng bố cục theo dải họa tiết hoa văn ngang cùng dọc chạy bao phủ cổ áo, tay áo, ống quần cùng váy. Ba dân tộc này còn thường quy những họa huyết vào các ô hình kỷ hà trong mảng hoa văn. Lấy ví dụ trong sản xuất hình cổ áo những nhóm H’Mông Đen (Hình 1), những hoa văn hình bé trâu được đặt trong hình vuông, họa tiết hoa văn lược túng bấn sắp xếp các hàng dọc nhỏ, liều kề vào hình chữ nhật. Giỏi cũng những đường nét bé ốc vận động khi được thể hiện bằng dải hình chữ nhật bé, khi lại được sắp tới xếp trong những ô hình thoi (Hình 2). Hầu như mô típ này biểu hiện cho cực lay động của mặt trời, thời tiết, không khí và thời gian trong vũ trụ quan cổ đại của nhiều cư dân xưa kia.
Ngoài ra những hoa huyết này thường được chế tác hình bằng những nét, hình kỉ hà ko xuất hiện riêng biệt mà được lặp đi lăp lại nhiều lần, kết phù hợp với sự chuẩn bị xếp đa dạng và phong phú với nhiều kiểu hình không giống nhau nên trang trí trên trang phục luôn luôn có sự không giống biệt. Điển hình như khi quan ngay cạnh mảng hình mẫu thiết kế ống quần người Dao Lô Gang (Hình 3) cùng những dải hoa văn hình cỏ đồng dạng bằng nhau, lúc được bố trí so le với hoa văn hình cây, khi lộ diện dưới các dải tương tự nhau so le. Để tránh sự đồng nhất, những họa huyết hình chong chóng và dải hoa văn vệt nhân xuất hiện thêm nhằm thắt chặt và cố định mảng hình. Thiết yếu nhờ sự phong phú cách sắp xếp hoa văn đã đem đến sinh khí cho cỗ trang phục fan Dao.
Khác với dân tộc bản địa khác, ngoài những dải hoa văn, tín đồ Dao còn áp dụng còn mảng tô điểm họa tiết. Điển ngoài ra họa huyết trên đồ án kiểu thiết kế của yếm của người thiếu phụ Lô Gang cũng thực hiện nhiều dải hoa văn chạy ngang với tỉ lệ gần bằng nhau. Qua các trình bày mảng họa tiết này, tranh ảnh con tín đồ hòa nhập, ngang bởi với vạn vật thiên nhiên núi rừng được tái hiện trên mặt vải. Bên trên khăn Dao Tả Pan (Hình 4) các dải họa tiết thiết kế hình lưới giầy, hình thoi được quy về những dải ngang đan xen với những dải băng ngang màu đỏ.
Khác cùng với hai đội trước, tín đồ Pà Thẻn trang phục khá nổi bật với màu đỏ rực rỡ, nên lúc trang trí bọn họ tiết họ hay được dùng những màu sắc tương phản về ánh nắng mặt trời như trắng - đỏ, những sắc màu xẻ túc bao gồm đỏ - xanh lá, trắng - đen, kim cương - đen để thể hiện những hoa văn (Hình 5).
Từ quan liền kề tỉ mỉ các mẫu vật, đồ lại các hoa văn bằng những nét, con đường mảng rõ ràng và công dụng nghiên cứu về tía cục, màu sắc sắc, lựa chọn các mẫu hình mẫu thiết kế đẹp, vượt trội ứng với mỗi nhóm, sau đó dựa trên các tư liệu tra cứu vớt về hình ảnh trang phục truyền thống lịch sử ứng với từng nhóm, chúng tôi đã xây dựng hình tượng các nhân vật. Nhân đồ trong bưu thiếp có thiết kế một hình ảnh người dân tộc sinh hoạt, lao hễ hoặc lễ hội. Nhân đồ gia dụng được vẽ khái quát, dễ dàng hóa từ những hình hình ảnh con người trong phục trang của fan dân tộc. Các nhân thứ trong tranh sẽ không còn được tô màu mà đa số thể hiện tại dưới những đường nét, trắng black để nhấn mạnh hơn những yếu tố hoa văn trong trang trí. Sau khi hoàn thiện phần người, ở trên bên trên trang phục chỗ nào có hoa văn ứng với mảng nền shop chúng tôi thêm vào để sở hữu điểm nhấn cho những người xem biết về họa tiết đặc thù của dân tộc bản địa trên trang phục.
Bộ bưu thiếp có thiết kế với tên “Hoa văn, hoa văn H’Mông - Dao có mẫu bìa với 18 mẫu thiết kế phản ánh hình hình ảnh con người và họa tiết trang phục của những dân tộc. Chủng loại bìa (hình 6) đề đạt hình hình ảnh tổng thể của Bảo tàng văn hóa truyền thống các dân tộc bản địa Việt Nam. Mẫu xây dựng này được sinh ra từ hình ảnh chụp bảo tàng và khía cạnh sau làm phản ánh tin tức về bảo tàng và nội dung của những bưu thiếp. Để góp cho khác nước ngoài hình dung được toàn diện bộ bưu thiếp, người phân tích đã tin báo về Bảo tàng, thông tin rõ ràng về tên của các bưu thiếp. Trong khi mẫu bìa cũng ứng dụng một số các họa tiết thiết kế họa tiết của nhóm này thay thế cho các mẫu cây thường thấy ở xung quanh đời thực, bao hàm các họa văn hình cây, cỏ, cây thông của dân tộc bản địa Dao. Để nhấn mạnh vấn đề hơn các họa tiết bên dưới các cây cũng là các hoa văn hình cây trồng khác của bạn Dao cùng được viền lại bởi họa ngày tiết hình con xoắn ốc hoạt động của tín đồ H’Mông. Nền của bìa áp dụng màu chàm nhạt là màu đặc thù trong phục trang của tín đồ H’Mông và người Dao.
Hình 6. Mẫu bìa xây đắp cho cỗ Postcard
Điển trong khi với mẫu kiến thiết 1 (Hình 7) tương khắc họa hình ảnh người bà bầu địu con của group H’Mông Hoa. Nhân thiết bị người được thiết kế với dựa trên công dụng nghiên cứu đều tài liệu về trang phục của group người này bao gồm đầu quấn cái khăn kẻ xọc, làn tóc được búi đươn giản, mặc trên dòng váy người dân tộc Mông gồm không ít hoa văn tô điểm bằng những đường thằng bao bọc cổ áo búp măng. Phía đằng sau là nền với nhị mảng hoa văn: Mảng đó là hoa văn làm việc trên gấu bám được thêu với ghép vải cần lao với họa tiết thiết kế hình bàn chân, mảng phụ là hoa văn họa tiết hoa văn trên tạp dề với các họa huyết hình con ốc hoạt động và, mặt đường viền hình răng cưa. đội H’Mông Hoa ưa dùng các sắc đỏ, nhan sắc cam làm cho màu chủ đạo trong trang trí hình mẫu thiết kế hoạ tiết, cần trong mẫu xây dựng này đã triệu tập thể hiện nay các màu sắc tương đồng ở với màu đỏ, đó là đều màu nâu, vàng, cam.
Hình 7. Mẫu thi công 1
Hay như mẫu xây cất 2 (Hình 8), : khắc họa hình hình ảnh người dân tộc bản địa Dao múa hát nhạc nạm truyền thống phổ biến là chiêng. Ở mẫu thiết kế này, nhân đồ gia dụng mang sinh sản hình y phục team Dao Tả Pan ca múa nhạc trong ngày lễ hội. Phía sau là mảng hoa văn hình chữ nhật diễn tả các họa tiết thiết kế trên khăn đội đầu team này bao gồm hoa văn cây thông, hình lưới giầy đi kèm là một trong những hoa văn hình hoa bạc tình thường trang trí trên cổ áo. Không giống với những nhóm Dao Đỏ khác, màu sắc chủ đạo trang trí trong phục trang nhóm Dao này là màu chàm xanh thẫm, điểm xuyết các sắc màu trắng, đỏ.
Hình 8. Mẫu thiết kế 2
Bộ bưu thiếp “Hoa văn họa tiết thiết kế H’Mông - Dao” có thiết kế dựa trên bài toán sử dụng các hoa văn họa tiết thiết kế và các hình ảnh tư liệu chính xác về các tộc tín đồ với hiệ tượng vẽ minh họa sẽ đưa đến sự new mẻ, gần gũi hơn với xã hội khách du ngoạn và fan tham quan. Việc vận dụng hoa văn vào xây dựng bưu thiếp sẽ góp thêm phần lưu duy trì được cốt dân gian, mỹ thuật truyền thống vừa chứa hơi thở hiện đại. Hy vọng, cỗ bưu thiếp “Hoa văn hình mẫu thiết kế H’Mông - Dao” vẫn làm phong phú và đa dạng hơn các sản phẩm quà lưu lại niệm đến Bảo tàng văn hóa truyền thống các dân tộc bản địa Việt Nam, chuyển tải những thông tin, tạo ước nối thu hút khách tham quan lại trong nước và nước ngoài đến với nền văn hóa rực rỡ của những dân tộc Việt Nam.
Đỗ Vũ Minh Ngọc (số 7, mon 7/2019)
Tài liệu tham khảo
1. Nguyễn Như Ý (chủ biên) (1999), Đại tự điển tiếng Việt, NXB văn hóa truyền thống Thông tin, Hà Nội.
2. Lò Giàng Páo (1997), mày mò văn hóa vùng các dân tộc thiểu số, NXB Văn Hóa, Hà Nội.
3. Viện dân tộc bản địa học, Viện khoa học Xã hội vn (2006), tín đồ Dao làm việc Việt Nam, NXB Thông tấn, Hà Nội.
Xem thêm: Ca Sĩ Đan Trường - Những Bài Hát Hay Nhất Của Đan Trường
4. Viện dân tộc học, Viện công nghệ Xã hội vn (2013), bạn H’Mông sống Việt Nam, NXB Thông Tấn, Hà Nội.