Chu Văn An thương hiệu thật là Chu An, hiệu là Tiều Ẩn, tên tự là Linh Triệt, tên thụy là Văn Trinh. Theo thần tích đình xóm Thanh Liệt, nơi thờ ông có tác dụng thành hoàng, thì ông sinh vào năm Nhâm Thìn (1292) với mất năm Canh Tuất (1370). Ông là 1 nhà giáo, một bác sĩ và cũng là một trong đại quan bên Trần, được phong tước Văn Trinh Công bắt buộc đời sau quen điện thoại tư vấn Ông là Chu Văn An. Ông tín đồ làng Văn Thôn, xóm Quang Liệt, thị trấn Thanh Đàm (nay là huyện Thanh Trì, ngoại thành Hà Nội).
Bạn đang xem: Tiểu sử thầy giáo chu văn an
Chu Văn An ngay từ hồi còn trẻ đã nổi tiếng là một trong người cương trực, sửa bản thân trong sạch, duy trì tiết tháo, không ước danh lợi, chỉ ở trong nhà đọc sách. Sau thời điểm thi đậu Thái học tập sinh, là người chính trực nên Ông ko ra làm quan, chỉ ở trong nhà mở trường dạy dỗ học sống làng Huỳnh Cung, bên kia sông đánh Lịch. Ông gồm công bự trong bài toán truyền bá, giáo dục và đào tạo tư tưởng đạo đức Khổng giáo vào Việt Nam.
Học trò theo học tập Ông hết sức đông. Trong số môn đệ ông có rất nhiều người thành đạt, thi đỗ ra làm quan lớn trong triều như Phạm Sư Mạnh, Lê Bá Quát, khi trở lại thăm thầy vẫn giữ lễ, được thầy nói chuyện ít lời thì siêu lấy có tác dụng mừng. Gồm có học trò cũ không tốt, ông thẳng thắn quở mắng trách, thậm chí quát mắng quán triệt gặp. Tính nghiêm nghị, tư cách thanh cao với học vấn sâu rộng làm cho tiếng tăm ông càng ngày càng lan xa. Đức độ cùng uy tín của ông như vậy, khiến cho học trò đến theo học tập càng nhiều và gồm đủ những loại.
Một huyền thoại vẫn được lưu lại truyền là khi phố chu văn an mở trường dạy dỗ học ngơi nghỉ quê nhà, có khá nhiều học trò tìm về theo học. Vào số này có một fan sáng nào cũng đến thật sớm nghe giảng. Thầy dạy khen là cần mẫn nhưng không rõ tông tích làm việc đâu, ông bèn cho người dò xem thì trò kia cứ mang lại khu váy đầm Đại là thay đổi mất. Ông biết là thần nước. Gặp gỡ lúc đại hạn kéo dài, giảng bài chấm dứt ông tụ tập các trò lại hỏi xem ai tài năng thì có tác dụng mưa góp dân, góp thầy. Người học trò kỳ lạ trước có vẻ ngần ngại, sau đứng ra xin nhận cùng nói với thầy: “Con vâng lời thầy là trái lệnh Thiên đình, nhưng bé cứ làm sẽ giúp đỡ dân. Mai kia nếu bao gồm chuyện gì không hay, hy vọng thầy kiêm toàn cho”. Tiếp đến người này ra thân sân lấy nghiên mài mực, ngửa mặt lên trời khấn cùng lấy bút thấm mực vẩy ra khắp nơi. Vẩy ngay sát hết mực, lại tung cả nghiên lẫn cây bút lên trời. Chớp nhoáng mây đen kéo đến, trời đổ mưa một trận khôn cùng lớn. Đêm hôm ấy tất cả tiếng sét và mang đến sáng thấy bao gồm thây thuồng luồng nổi lên ngơi nghỉ đầm. Ông được tin khóc yêu thương luyến nhớ tiếc rồi sai học tập trò có tác dụng lễ an táng, nhân dân các làng ở bên cạnh cũng đến hỗ trợ và sau nhớ công ơn bèn lập đền rồng thờ. Nay vẫn tồn tại dấu vết chiêu mộ thần. Theo truyền thuyết, địa điểm nghiên mực bị ném rơi xuống đã trở thành đầm nước lúc nào thì cũng đen, yêu cầu thành tên là Đầm Mực. Quản bút rơi xuống làng mạc Tả Thanh Oai thay đổi làng này thành một thôn văn học quê nhà của Ngô Thì Sĩ, Ngô Thì Nhậm, v.v... Đây chỉ là một trong giai thoại về ông nhằm nói rằng tài đức của ông có sức mạnh cảm hóa được cả quỷ thần. Tuy nhiên, qua này cũng thấy được đức độ của ông lúc đương thời là khôn xiết lớn.
Năm Khai Thái đời Vua nai lưng Minh Tông (1314-1329) Ông new nhận chức văn miếu quốc tử giám tư nghiệp, dạy đến thái tử è Vượng học (thái tử là vua trằn Hiến Tông trong tương lai). Ông đã cùng rất Mạc Đĩnh Chi, Phạm Sư Mạnh, Nguyễn Trung Ngạn gia nhập vào các bước củng cố kỉnh triều đình dịp đó vẫn đi dần vào con đường khủng hoảng, suy thoái.
Đến đời trằn Dụ Tông (1341-1369), thuở đầu vì Dụ Tông còn không nhiều tuổi nên có thượng hoàng trần Minh Tông lo bài toán triều chính. Sau thời điểm thượng hoàng Minh Tông mất (1357), Dụ Tông tự mình rứa quyền chính. Mà lại Dụ Tông không có tài trị nước. đơn vị vua mải mê chơi bời, phù hợp tửu nhan sắc hát xướng, bỏ bê vấn đề nước. Tình cảnh xã hội khôn xiết nhiễu nhương, chính vì sự càng thối nát. Bọn quyền thần cận thần nhiều người bất tài, o bế vua nhằm lộng quyền, hà khắc, tham nhũng, làm nhiều điều vô đạo. Dân tình đói khổ.
Chu Văn An vốn là bạn điềm đạm, trực tiếp thắn, cưng cửng trực, tất cả uy tín cao trong triều. Chú ý trung thần nghĩa sĩ bị hãm hại, những quan ngự sử chuyên việc can vua giờ đồng hồ chỉ biết ngồi im ăn lộc (ai có ý định can vua, gia đình phải phân phát tang có tác dụng ma sống rồi bắt đầu vào triều) Ông đã anh dũng dâng “Thất trảm sớ” xin chém bảy thương hiệu nịnh thần, đa số là fan quyền nắm được vua yêu. Tuy thế vua ko nghe. Sớ thất trảm ấy bị thất truyền, không rõ nội dung như vậy nào, ngay lập tức đương thời cũng không nhiều người theo luồng thông tin có sẵn Ông đang xin chém số đông ai. Rất có thể Dụ Tông hy vọng tránh trắc trở cho triều đình với giữ im cho chu văn an nên đã hủy đi. Dù thế, thất trảm sớ đã gây chấn rượu cồn dư luận, nói như bạn xưa "làm kinh rượu cồn quỷ thần" cùng trở thành biểu tượng chói sáng sủa của thái độ trí thức trước thời cuộc.
Do “Thất trảm sớ” không được thực hiện ông bèn “treo nón ở cửa ngõ Huyền Vũ” rồi từ quan tiền lui về ngơi nghỉ ẩn tại núi Phượng Hoàng, làng Kiệt Đặc, thị xã Chí Linh, đem hiệu là Tiều Ẩn (người đi hái củi ẩn dật). Ông dạy học cùng viết sách cho tới khi tắt hơi tại đây. Ông mất năm Thiệu Khánh thứ nhất đời è cổ Nghệ Tông (1370), được vua có tác dụng lễ tế và đặt thương hiệu thụy là Văn Trinh.
Theo thư tịch cũ thì đường chu văn an viết các sách, ông vẫn để lại mang lại đời sau số đông tác phẩm: nhị tập thơ “Quốc ngữ thi tập” bằng chữ Nôm và “Tiều ẩn thi tập” bằng văn bản Hán. Ông còn viết một cuốn sách biện luận giản cầu về Tứ thư nhan đề “Tứ thư thuyết ước”. Theo một tài liệu nghiên cứu cách đây không lâu thì đường chu văn an còn là 1 nhà đông y đã soạn quyển “Y học tập yếu giải tập chu di biên” gồm những lý luận cơ bạn dạng về điều trị bệnh bằng Đông y.
Nhưng cho đến nay người ta new chỉ sưu tầm được gồm 12 bài bác thơ của ông chép vào “Toàn Việt thi lục” vì Lê Quý Đôn sưu tập, còn hầu như bị thất lạc cả. Phan Huy Chú nhận xét: “lời thơ trong sáng u nhàn”. Đây là thơ phố chu văn an viết lúc lui về nghỉ ngơi ẩn trên núi Phượng Hoàng, Chí Linh. Nói thông thường thơ các ẩn sỹ thông thường có phong vị u nhàn, nhưng với Chu Văn An u nhàn chỉ với ở dòng giọng thơ. Thơ ông chịu ảnh hưởng của đạo phật như những nhà thơ thời ấy, nhưng đa số hơn, ông cực kỳ trọng hiện tại thực, tin vào sự chiêm nghiệm của mình, không thiên kiến, không áp theo những nếp nghĩ có sẵn. Tuy thơ ông ca ngợi sự lánh đời, họ lắng nghe vẫn thấy nghỉ ngơi phía sau một nỗi niềm không hẳn thoát tục “Thốn tâm thù vị như hôi thổ” (lòng đâu đã nguội như tro đất). Sau thất trảm sớ làm sao ông còn ở đế kinh được đề xuất Ông sống ẩn là vì tình cố gắng bắt buộc, với theo một chí nguyện không thành, mong giúp đời mà không hỗ trợ được, chứ đâu phải chỉ vì say mê thú tiêu dao hạc nội mây ngàn. Ông lánh thân tuy thế lòng vẫn chính giữa đời.
Cuộc đời thanh bạch cùng tiết dỡ của Ông là tấm gương sáng của thời phong kiến. Lúc ông mất, vua trần đã giành cho ông một vinh dự lớn số 1 đối với 1 trí thức là được thờ ngơi nghỉ Văn Miếu. Sự nghiệp của ông được khắc ghi trong văn bia ở văn miếu - Quốc Tử Giám. Vua còn ban tặng tên thụy đến ông là Văn Trinh. Thương hiệu thụy như vậy nhằm mục tiêu biểu dương một bạn đã kết hợp được nhì mặt của đạo đức: bên phía ngoài thuần nhã, hiền khô hòa với phía bên trong chính trực, kiên định. Trong lịch sử hào hùng giáo dục nước nhà, ông đã và đang giành được địa vị cao quí bậc nhất, xứng danh đứng đầu các nhà giáo từ xưa cho tới nay. Ông đã vượt qua ngưỡng cửa: có tác dụng thầy giáo giỏi của một đời để đạt tới mức làm thầy giáo xuất sắc của muôn thuở như Phan Huy Chú đã ca tụng ông: “học nghiệp thuần túy, tiết dỡ cao thượng, thôn Nho nước Việt trước sau chỉ gồm mình ông, những ông không giống không thể đối chiếu được”.
Xem thêm: Hội Tìm Việc Làm Ở Quận 7 - Việc Làm Quận 7 Thu Nhập Ổn Định, Đi Làm Ngay
Câu đối thờ phố chu văn an mà tín đồ đời sống thọ còn ca ngợi để tỏ lòng quí phục:
Trần vãn demo hà thời, dục vịnh đại phi hiền giả lạcPhượng sơn tồn ẩn xứ, đau trĩ lưu ngôi trường ngưỡng triết nhân phong.
(Cuối đời è là thời nào, ngâm vịnh dong đùa há chẳng nên là chiếc thú vui của bậc hiền đưa Núi Phượng vẫn còn dấu lốt ở ẩn nhà nước vẫn mãi mãi hâm mộ phong thái của kẻ triết nhân.)
NGÔ TẰNG GIAOXuân Canh dần dần 2010
Tài liệu tham khảo:
Thơ Văn Lý trằn (nhà xuất phiên bản Khoa học Xã hội, Hà Nội, 1978)Tự Điển Bách Khoa Toàn Thư Việt NamThivien.netWikisource.orgVietSciences.org